Wizualizacja danych: jak tworzyć dashboardy, które wspierają decyzje?

 

Dobre, świadome decyzje opierają się na danych, a konkretniej – na wyciągniętych z nich wnioskach. I dziś każdy może właśnie takie decyzje podejmować, nawet jeśli brakuje mu zmysłu analitycznego, umiejętności pracy z danymi i czasu. Codzienny przegląd wiedzy wyciągniętej z wielu baz dostarcza wizualizacja danych w postaci dashboardów. Czym są dashboardy i jak je tworzyć? Jakie narzędzia wdrożyć, aby wizualizować dane w firmie? Przeczytaj!

Zmień dane w wiedzę, która napędzi rozwój Twojej firmy.

Porozmawiaj z ekspertami QBICO o narzędziach analizy biznesowej w swojej organizacji.

 

Skontaktuj się z nami

Dashboardy, czyli szybka wizualizacja danych biznesowych

Dashboard to interaktywny ekran, który wizualizuje najważniejsze aktualne informacje z powiązanych z nim raportów, czyli analiz danych pochodzących z różnych źródeł. Tymi informacjami są kluczowe wskaźniki efektywności (KPI) i inne ważne metryki związane z danym obszarem działania firmy lub – szerzej – z celami strategicznymi organizacji. Nazywany jest również pulpitem lub kokpitem nawigacyjnym. W jakim celu się go tworzy i jak działa?

Informacje i wnioski zamiast surowych liczb

Wizualizacja danych biznesowych to przekształcenie surowych zestawień w elementy graficzne: wykresy (liniowe, słupkowe, kołowe i inne), drzewa, mapy, tabele i liczniki. Pomaga poznać wyniki, dostrzec pojawiające się zależności i zrozumieć wzorce, czyli zinterpretować dane i wyciągnąć wnioski – łatwo i szybko, już na pierwszy rzut oka. Pozwala zareagować na problemy lub szanse, które mogłyby pozostać niezauważone w przypadku korzystania wyłącznie z arkusza kalkulacyjnego lub tabeli: surowych liczb.

Dashboard – interaktywna wizualizacja najważniejszych informacji

W tym kontekście dashboard jest szczególnie przydatną formą wizualizacji danych. Na jednym ekranie, w przejrzystej formie graficznej prezentuje kluczowe dla użytkownika informacje – te, które są mu potrzebne do podejmowania decyzji. Taki przegląd jest zawsze aktualny, dostępny w czasie rzeczywistym lub odświeżany zgodnie z przyjętym scenariuszem. Dashboard jest ponadto interaktywny – oprócz prezentacji danych umożliwia ich filtrowanie, zestawianie i przeszukiwanie.

Prezentowane na dashboardzie informacje są wyciągane z podpiętych do niego raportów i analiz, czyli szczegółowo opracowanych i zwizualizowanych danych. Te z kolei pochodzą z różnych źródeł: systemów, aplikacji i baz danych dostępnych w chmurze czy infrastrukturze lokalnej (lub jednego repozytorium integrującego źródła).

Dashboard może mieć różny charakter, np.:

  • menedżerski (obejmuje cele i punkty odniesienia, najważniejsze KPI – kluczowe wskaźniki efektywności, pomaga kontrolować i zarządzać);
  • analityczny (zawiera szczegółowe wskaźniki, pomaga identyfikować problemy i możliwości monitorowanych procesów).

Dashboardy w procesie podejmowania decyzji

Dashboard czy kokpit – te określenia celowo wiążą się z motoryzacją czy lotnictwem. Taki ekran rzeczywiście jest jak deska rozdzielcza w samochodzie czy kokpit w samolocie. On również dostarcza wszystkich krytycznych informacji potrzebnych, aby sprawnie i bezpiecznie dotrzeć do celu. A dodatkowo jeszcze nawiguje i pomaga podjąć najlepsze decyzje.

  • Szybkie decyzje i porządkowanie pracy. Dashboard to skuteczne narzędzie szybkiej skutecznej analizy danych, która pozwala natychmiast reagować na problemy lub nadarzające się okazje, a w związku z tym również priorytetyzować codzienne zadania. Pomaga poprawiać wydajność, redukować koszty operacyjne, zwiększać przychody i zyski.
  • Przewidywanie konsekwencji decyzji. Na dashboardzie użytkownik może porównywać dane, używając różnych kontekstów i punktów odniesienia – w celu zrozumienia różnych zmiennych oraz ich wpływu na cele i potrzeby biznesowe. To z kolei pozwala przewidywać zachowania rynku i symulować konsekwencje podejmowanych decyzji, a więc lepiej zarządzać ryzykiem.
  • Sprawna komunikacja i współpraca w zespole. Dashboard to wiedza podana w łatwej do zrozumienia formie, którą można w kilka sekund udostępnić innej osobie. A ponieważ atrakcyjna wizualizacja danych jest przepisem na utrzymanie uwagi odbiorców, to dashboard może służyć również jako prezentacja – której nie trzeba wcześniej mozolnie przygotowywać.

wizualizacja danych

Jak stworzyć dashboardy biznesowe?

Dashboard wspierający podejmowanie decyzji jest owocem procesu wdrożenia w organizacji Business Intelligence (BI) – rozwiązania, które przekształca surowe dane w praktyczną wiedzę. Za dashboardem kryją się dane, które trzeba najpierw zebrać, przygotować, połączyć i przeanalizować.

Cele przetwarzania, wizualizacji i prezentacji danych

Kto, jakie decyzje, w jakim celu i w jaki sposób będzie podejmować na podstawie dashboardu – odpowiedzi na te pytania determinują wybór i wdrożenie rozwiązań. Z narzędzia do analizy i wizualizacji danych mogą korzystać wszyscy pracownicy firmy lub tylko wybrane zespoły i osoby, np. menedżerowie. Zasadniczo rozwiązania BI są pomocne w każdym dziale: od sprzedaży, finansów i marketingu, przez produkcję i logistykę, aż po administrację i HR. Mogą wspierać zarówno kadrę zarządzającą, jak i specjalistów – na każdym szczeblu.

Zakres wdrożenia więc od potrzeb, celów i możliwości organizacji. Jednak aby rzeczywiście zyskać na inwestycji, firma musi się upewnić, że:

  1. Każdy z przyszłych użytkowników ma wyznaczone cele, KPI i strategię działania. W przeciwnym razie nawet najlepszy dashboard będzie tylko kolejnym raportem, a nie wsparciem w podejmowaniu strategicznych decyzji. Organizacja odnotuje zwrot z inwestycji tylko wtedy, gdy narzędzie będzie służyło monitorowaniu postępów i poprawie wydajności, doskonaleniu. A tego nie da się osiągnąć bez kluczowych założeń i zaplanowanych procesów.
  2. Kultura organizacji jest oparta na danych. Z jednej strony firma musi dysponować odpowiednią ilością i jakością danych. Powinny być relewantne, reprezentatywne (różnorodne, historyczne), kompletne i spójne. Z drugiej strony każdy członek zespołu powinien traktować dane jako zasób niezbędny do podejmowania decyzji i umieć z nich korzystać. Niektóre firmy muszą więc także podnieść kompetencje części pracowników i zapewnić im mentoring.

Przygotowanie źródeł danych

Przed wdrożeniem Business Intelligence organizacja czasem musi utworzyć jedno wspólne tzw. źródło prawdy – miejsce zbierania danych z różnych źródeł wewnętrznych i zewnętrznych. Jeżeli każdy dział korzysta ze swojego „silosu”, to wynikający z analizy danych obraz sytuacji bywa niepełny lub zakrzywiony – prowadzi do błędnych wniosków i decyzji.

Takim źródłem prawdy jest hurtownia danych – system, który centralizuje i łączy dużą ilość zgromadzonych danych wewnętrznych i zewnętrznych, ustrukturyzowanych (np. bazy danych, arkusze kalkulacyjne, pliki CSV) i nieustrukturyzowanych (np. dane z mediów społecznościowych czy czujników IoT). Hurtownia oczyszcza, porządkuje i standaryzuje dane. Wszelkie błędy, np. braki czy duplikaty mogą prowadzić do błędnych informacji i wniosków.

Na tym etapie organizacja musi też zadbać o bezpieczeństwo danych poufnych, np. integrację narzędzia z infrastrukturą lokalną.

jak tworzyć dashboardy

Narzędzia do wizualizacji danych

Na rynku dostępnych jest wiele narzędzi do analizy i wizualizacji danych, m.in. Microsoft Power Bi, Pulpit Kontrolny, Tableau czy Google Data Studio. Największą popularnością, zwłaszcza w dużych organizacjach, cieszą się pierwsze dwa.

Pulpit Kontrolny jest dostępny w chmurze, a powstał głównie dla sektora handlowego, sieci detalicznych i hurtowych. Power Bi jest natomiast „kombajnem” analitycznym, który każda organizacja dostosowuje do swoich potrzeb. Wyprzedza konkurencyjne rozwiązania i oferuje szereg wymiernych korzyści, takich jak dostęp do analiz i raportów zarówno na komputerze (Power Bi Desktop), jak i na smartfonie (Power Bi Mobile). Dzięki usługom Power Bi Service i Report Server dane można też współdzielić z innymi użytkownikami – lokalnie i w chmurze.

Na tym etapie organizacja musi też wybrać scenariusz odświeżania danych, który zdeterminuje dobór narzędzi, dostosowanie infrastruktury i przygotowanie integracji. Dashboardy i raporty mogą się aktualizować w czasie rzeczywistym, ale nie każda firma potrzebuje takiej funkcjonalności, a może ona podwyższyć koszty wdrożenia. Scenariuszem optymalnym dla większości użytkowników jest odświeżanie dashboardu w chwili jego uruchomienia, co kilka godzin lub raz dziennie.

Wdrożenie i szkolenia

Do wdrożenia rozwiązania BI organizacja potrzebuje partnera – firmy takiej jak QBICO, która poprowadzi ten proces od przygotowania infrastruktury, aż po utrzymanie i rozwój systemu. W QBICO projektujemy hurtownie danych, wdrażamy narzędzia i szkolimy z ich obsługi. Tworzymy także własne rozwiązania, które odpowiadają na potrzeby organizacji, np. integrację Power Bi z infrastrukturą lokalną – skuteczne zabezpieczenie poufnych danych.

 

Sprawdź, jak może wyglądać wdrożenie narzędzi analityki biznesowej w Twojej firmie – porozmawiaj z ekspertem QBICO.

 

Zarezerwuj konsultację

Po wdrożeniu i testach należy poświęcić nieco czasu na szkolenie. Użytkownicy muszą poznać interfejs, możliwości narzędzia i zasady tworzenia raportów oraz nauczyć się wykorzystywać je do podejmowania codziennych lepszych decyzji.

Raportowanie wizualne – projektowanie dashboardów

Wreszcie przychodzi pora na przygotowanie raportów i zaprojektowanie dashboardu, który będzie pomagał podejmować codzienne decyzje. To proces w głównej mierze indywidualny, ale warto kierować się kilka dobrymi praktykami.

Wybór KPI i innych metryk

Pierwsze zadanie to wybór KPI i innych metryk prezentowanych na dashboardzie. Nie może być ich zbyt wiele – wybieramy wskaźniki kluczowe do utrzymywania kontroli i podejmowania decyzji. Wszystko zależy od stanowiska roli, przy czym trzeba pamiętać, że kluczowe wskaźniki efektywności mają charakter kaskadowy. KPI w marketingu nie zawsze jest kluczowym wskaźnikiem na poziomie strategicznym. Natomiast strategiczny KPI w danym obszarze powinien się znaleźć na dashboardzie każdego członka zespołu tego działu.

Weźmy na przykład dashboardy zarządu oraz menedżera i specjalisty marketingu. Prezesowi w obszarze performance marketingu może wystarczyć ROAS i przychody z reklam. Menedżer działu również je monitoruje, ale ponadto jeszcze inne ważne wskaźniki, np. koszt i współczynnik konwersji. Specjaliście performance marketingu poza wszystkimi wymienionymi potrzebne są jeszcze inne metryki, np. współczynnik klikalności, koszt kliknięcia i zasięg.

Projektowanie dashboardu

Projektowanie dashboardu warunkują potrzeby i preferencje – narzędzia, zwłaszcza Power Bi, zapewniają szerokie możliwości dostosowania zawartości i układu pulpitu. W praktyce warto zastosować kilka wskazówek:

  • Wszystko na jednym ekranie – najważniejsze informacje dostępne już na pierwszy rzut oka, bez scrollowania. W razie potrzeby można stworzyć kilka dashboardów: jeden menedżerski i kilka analitycznych, oddzielnie dla każdego prowadzonego procesu. W Power Bi dashboard budujemy z kafelków, które przypinamy z raportów – każdy taki kafelek prowadzi więc do raportu, w którym można szybko znaleźć szczegółowe informacje.
  • Hierarchia informacji – wizualizowane dane warto logicznie pogrupować i uporządkować zgodnie z procesem myślowym bądź planem pracy i jej priorytetami. Lewy górny róg ekranu zwykle jest optymalnym miejscem na najważniejsze informacje. Tu z reguły patrzymy najpierw, kolejno przesuwamy wzrok w prawo i w dół (zgodnie ze schematem „F”). Nic jednak nie stoi na przeszkodzie, żeby złamać tę zasadę i poeksperymentować.
  • Personalizacja wizualizacji – dobór elementów graficznych (np. rodzaju wykresu) ma ogromne znaczenie dla łatwości zrozumienia i przejrzystości dashboardu. Należy je dopasować do rodzaju danych i preferencji. Podobnie jest z kolorami i czcionkami, którymi można operować niemal dowolnie. Warto jednak być na tyle powściągliwym, aby uzyskać czytelność. Wygodę pracy zapewnią minimalizm, stosowne odstępy i rozróżnienie elementów.

Testowanie i optymalizacja dashboardu

Dashboardu nie tworzy się raz na zawsze – to proces zgodny z ideą ciągłego doskonalenia. Można go łatwo edytować, dostosowywać do potrzeb i warto to robić, a nawet trzeba, jeśli zmieniają się cele, zadania, warunki rynkowe itp. Jeśli jeden dashboard służy wielu osobom, to należy pracować nad nim wspólnie – zbierać feedback i iterować aż do uzyskania wystarczającego poziomu satysfakcji wszystkich zainteresowanych.

Wdrożenie rozwiązania BI oraz stworzenie raportów i dashboardów bywa trudnym procesem. Jeśli jednak organizacja jest gotowa i powierzy to zadanie rzetelnemu partnerowi, wyzwanie będzie znacznie łatwiejsze. A codzienne lepsze decyzje oparte na danych przyniosą zyski i przewagę konkurencyjną.

 

Porozmawiajmy o tym, jak zmienić dane zbierane przez Twoją firmę w wiedzę, która napędzi jej rozwój.

 

Skontaktuj się z nami

FAQ:

Wizualizacja danych pozwala łatwo i szybko wyciągnąć z nich informacje: wiedzę i wnioski potrzebne w podejmowaniu codziennych decyzji biznesowych. Na przykład wykres słupkowy już na pierwszy rzut oka wskazuje pik sprzedażowy, a tabelę z liczbami trzeba najpierw przeanalizować.

Jednym z najpopularniejszych narzędzi do analizy i wizualizacji danych jest Microsoft Power Bi, który odróżnia się od konkurencyjnych rozwiązań znacznie większą liczbą funkcji i możliwościami personalizacji.

Warto skorzystać z pomocy firmy takiej jak QBICO, która zajmuje się kompleksowym wdrożeniem narzędzi Business Intelligence – od przygotowania hurtowni danych, przez integrację, aż po szkolenia pracowników.

Autor wpisu: Estera Walczykiewicz